Blog #13: Normaal is vaak niet normaal

Normaal is vaak niet normaal 
In mei werd Den Haag rond vijf ’s ochtends flink gewekt door blikseminslagen van ongekende kracht. Bij één van onze gebouwen, De Haag sloeg zo’n bliksem in. Er ontstond brand, waarna enkele woningen zelfs onbewoonbaar werden verklaard. Onze medewerkers regelden voor de ontredderde huurders direct een tijdelijk onderkomen en de extra zorg die de komende tijd hard nodig is. Alsof het de normaalste zaak van de wereld is. Zo doen zich elke maand onverwachte incidenten voor waarbij onze medewerkers direct alles in het werk stellen om getroffen huurders te helpen. 

Samen werken
In mijn blog sta ik stil bij hoe het anders en beter kan, voor onze bewoners (huurders en woningzoekenden) in onze stad Den Haag. We hebben een maatschappelijke verantwoordelijkheid als woningcorporatie. Des te belangrijker is het dat we niet achteroverleunen en blijven nadenken. Over hoe we meer en sneller kunnen bouwen: bijvoorbeeld door met andere ogen naar de stad te kijken, op zoek te gaan naar lege plekken. Over hoe we de bestaande woningvoorraad beter kunnen benutten: onder meer door woningen te delen. Over hoe we zo goed mogelijk onze kwetsbare bewoners kunnen steunen: door beter met onze maatschappelijke partners (van zorg, welzijn tot onderwijs) in de stad samen te werken. 

Niet normaal
Maar we vergeten daardoor vaak de aandacht te richten op wat er wél vanzelfsprekend goed gaat. Omdat we het normaal vinden dat we ons werk doen. Voor onze stad, voor onze bewoners. Maar als ik eerlijk ben: ik vind het vaak niet normaal.  

Op de afdeling Incasso staan onze medewerkers dagelijks huurders bij die het lastig hebben. Gewoon omdat we het normaal vinden dat we ons werk goed doen. In onze stad hebben veel bewoners een laag inkomen, zij hebben vaak de grootste moeite om de eindjes aan elkaar te knopen. Dat zien we terug in onze data: diverse huurders hebben een betalingsachterstand of hikken daartegenaan. Maar we laten die huurders niet in de kou staan en denken mee over oplossingen. Het aantal ontruimingen per jaar is op twee handen te tellen en dan is er vaak veel meer aan de hand dan alleen een huurschuld. In andere gevallen zijn de huurders op de een of andere manier uit de brand geholpen. Is dat normaal? Ik vind van niet. Ik merk in de organisatie dat iedereen zich meer bewust is waarom we in deze sector werken. Daarbij valt het me op dat het bij een woningcorporatie heel normaal is om er 30 jaar of zelfs 40 jaar te werken. Ook bij Staedion hebben we collega’s die hier al meer dan 25 jaar werken. 

Een ander voorbeeld: je kunt bij Staedion zonder afspraak naar binnen lopen. En dan word je door een medewerker vriendelijk geholpen. Dat zie ik bij veel andere, verzelfstandigde overheidsorganisaties nog niet zo snel gebeuren. 

Visies, feiten en meningen
Ik dacht aan deze praktijkvoorbeelden en niet toevallig ook aan een van onze kernwaarden (gewoon) ‘doen’, toen ik de lange lijst van analyses van wetenschappers, experts, belangenorganisaties en externe toezichthouders zag. Zie hier voor het geheel van visies, feiten en meningen (position papers) over de huidige staat van de volkshuisvesting en de woningsector. 

Meer vragen dan antwoorden
In aanloop naar het debat in de Eerste Kamer over Wonen en Bouwen in Nederland zetten dit voorjaar 24(!) deskundigen hun visies op papier, ieder vanuit hun eigen expertise en belang. Al die verschillende analyses lees ik met verwondering en roepen bij mij meer vragen dan antwoorden op. Maar als al die knappe koppen ieder een eigen verhaal over de crisis op de woningmarkt hebben, wat kunnen we er dan als woningcorporatie mee in de praktijk? Wat ik niet lees zijn antwoorden op de vraag: wat kunnen we morgen anders aanpakken om het beter te doen voor onze stad en onze huurders en woningzoekende?

Oproep: staatssecretaris voor Wonen en Leefbaarheid
Diezelfde vraag komt bij mij op bij de wetten van demissionair minister Hugo de Jonge die net of binnenkort door de Tweede en Eerste Kamer worden aangenomen: de wet Betaalbare huur en de wet Versterking regie volkshuisvesting. En nu? Wat betekenen deze wetten voor de strategie van onze woningcorporatie? Moeten we zaken anders aanpakken om onze huurders in onze stad beter te helpen? Of kunnen we gewoon vasthouden aan onze eigen strategie en aanpak? Eerlijk gezegd heb ik het antwoord niet direct paraat, maar ik weet wel dat niemand per direct de ondernemings-, portefeuille- en leefbaarheidsstrategie aan het aanpassen is. Wel de financiële strategie, maar dat deden we toch al wel los van het bovenstaande en krijgen de prestatieafspraken met de gemeenten een andere ‘touch’. Wellicht is dat een blinde vlek of hebben we door naar buiten te kijken met onze eigen visie hier te al lang op ingespeeld? Ik ben oprecht benieuwd naar de opvattingen van mijn collega’s en naar wat alle wijze heren en dames hiervan vinden. Zelf gaven we onlangs als grootstedelijke woningcorporaties een beschouwing op deze plannen. Al hoor ik een door mij eerder geopperd idee nog nergens doorklinken, namelijk een staatssecretaris voor Wonen en Leefbaarheid. 

Kan het anders of beter?
Met de komst van het nieuwe kabinet is de vraag - hoe dan wel? - actueler dan ooit. Het coalitieakkoord op hoofdlijnen – met een paragraaf over de volkshuisvesting – is nog warm als ik deze blog schrijf. Gelukkig gooit ook het nieuwe kabinet de strategie van de afgelopen jaren niet helemaal overboord. Er blijft aandacht voor het grote tekort aan betaalbare woningen en voor het wegnemen van struikelblokken om die woningen ook daadwerkelijk te bouwen. Maar er gaan met een nieuwe regering en nieuwe minister ook zeker dingen veranderen. Wat gaan onze huurders ervan merken als het kabinet het beleid (deels) wil aanpassen? Hoe kunnen we in de praktijk ons werk voor de huurders nog beter doen? Daar ben ik oprecht nieuwsgierig naar. Kan het anders of beter? Dan doen we dat volgens ‘dé bedoeling’!

Intussen blijven we bij Staedion gewoon doen wat nodig is, onder het motto samen maximaal maatschappelijk presteren, dit in verbinding met de stad en regio. Laten dat net de drie kernwaarden van onze organisatie zijn. Deze zijn leidend in ons werk voor onze huurders en woningzoekenden. Dat vinden we vaak normaal, maar dat is het niet. 

Daarom is aandacht voor de zaken die gewoon goed gaan geen overbodige luxe. Want wat normaal lijkt, kan soms heel bijzonder zijn.